مدت زمان کوتاهی پس از ظهور ویروس کرونای جدید و مشاهده ی سندروم شدیدی (SARS-CoV-2 or COVID-19) که ایجاد می کند، گروه های بسیاری در سراسر جهان به دنبال درمان و همچنین تهیه ی واکسن برای آن برآمدند. یکی از تلاش هایی که برای درمان آن صورت پذیرفت؛ تجویز عوامل ضدویروسی وسیع الطیف موجود است. جهت آماده سازی واکسن علیه ویروس کرونا نیز، واکسن های بر پایه ی اسیدهای نوکلییک بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند.

1سابقه و هدف: هدف از این مطالعه مروری، گردآوری عوارض صورتی-دهانی ناشی از واکسن های کووید19 و شناخت دلایل پیدایش آنهاست. مواد و روش ها: یک جستجوی الکترونیکی  بدون محدودیت تاریخ در پایگاه های داده های MEDLINE از طریق  PUBMED و google scholar انجام شد. از بین 50 مطالعه پس از حذف موارد تکراری، 11 مقاله که معیار های ورود به مطالعه را داشتند مورد بررسی قرار گرفتند و وارد مطالعه شدند. یافته ها:   مطالعه ها نشان داد که تزریق واکسن های کووید 19 ممکن است سبب بروز عوارض جانبی دهانی مانند لیکن پلان، اریتم مالتی فرم، سندرم استیون جانسون، موکوزیت و فلج بل شود و در مطالعه حاضر، عوارض دهانی صورتی از بیشترین شیوع به کمترین آن شامل: فلج بل (6023 مورد) ، خارش پوست و مخاط (39 مورد)، اریتم مالتی فرم (6 مورد)، لیکن پلان (6 مورد)، سندرم استیون جانسون (3 مورد)، موکوزیت ( 1 مورد)، انگولار چلایتیس ( 1 مورد )، پمفیگوس ولگاریس (1 مورد) و یک مورد با علت نامعلوم میباشد. واکسن فایزر با 3251 مورد عوارض جانبی گزارش شده در این مطالعه، پرعارضه ترین واکسن می باشد. نتیجه گیری: با توجه به شیوع بالا کووید 19 و متعاقب آن تزریق واکسنهای کووید 19 به جهت پیشگیری از این بیماری، تشخیص و درمان عوارض احتمالی به ویژه عوارض دهانی صورتی بعد از تزریق واکسن از اهمیت بسزایی برخوردار است.

زمینه و هدف: اعتماد عمومی در دریافت واکسن برای موفقیت جوامع در کنترل کووید-19 ضروری است. این پژوهش با هدف تعیین نقش اعتماد در دریافت یا عدم دریافت واکسن کووید-19 در بین مردم استان بوشهر انجام شد. روش ها: مطالعه حاضر به صورت مقطعی در موج پنجم کروناویروس (سویه دلتا) انجام شد. داده ها با استفاده از توزیع پرسشنامه آنلاین در بین بزرگسالان استان بوشهر (بالاتر از 18 سال) در طی دو هفته (25 جولای تا 8 آگوست 2021) جمع آوری شد. پرسشنامه شامل 5 سوال دموگرافیک و 19 سوال اصلی در قالب سه بعد اعتماد به واکسن، اعتماد به سازندگان واکسن و اعتماد به دولت و مقامات بهداشتی بود. یافته ها: تعداد 384 نفر پرسشنامه تکمیل شده را ارایه دادند. میانگین اعتماد به محصول واکسن 08/1±, 34/3، اعتماد به سازندگان واکسن 0/29±, 3/12، اعتماد به دولت و مقامات بهداشتی 0/38±, 3/24 و اعتماد کلی 0/48±, 3/23 برآورد شد. رابطه بین اعتماد و ابعاد آن با دریافت یا عدم دریافت واکسن تایید شد (0. 05>p). در بین دریافت کنندگان واکسن، اعتماد به واکسن (4/18)، سازندگان (3/18) و مقامات بهداشتی (3/41) در سطح خوبی بود، اما در بین کسانی که واکسن دریافت نکردند اعتماد به واکسن (2/07)، سازندگان (3/03) و مقامات بهداشتی (2/98) به ترتیب ضعیف، متوسط و متوسط ثبت شد. همچنین رابطه بین جنسیت، تحصیلات، سن، بیماری زمینه ای و سابقه ابتلا به کووید-19 با دریافت یا عدم دریافت واکسن نیز تایید شد (0. 05>p). نتیجه گیری: در بین پاسخگویان کسانی که اعتماد بالاتری به واکسن، سازندگان و دولت و مقامات بهداشتی داشتند واکسن دریافت کردند که نشان از اهمیت اعتماد در واکسیناسیون دارد. لذا توجه به گزینه های اعتمادسازی و کمرنگ کردن ابزارهای بی اعتمادی در جامعه برای موفقیت واکسیناسیون سراسری ضرورت دارد.

کووید 19 (COVID-19) یک بیماری عفونی ناشی از ویروس سندرم حاد تنفسی کرونا (SARS-CoV-2) است که باعث سندرم حاد تنفسی، واکنش حاد التهابی سیستم تنفسی، آسیب عروقی، میکروآنژیوپاتی، رگ زایی و ترومبوز گسترده می شود. چهار مرحله COVID-19 مشخص شده است؛ مرحله اول با عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، مرحله دوم با شروع تنگی نفس و ذات الریه، مرحله سوم با بدتر شدن علایم بالینی و به دنبال آن حالت فوق التهابی و مرحله چهارم با مرگ یا بهبودی ایجاد می شود. در حال حاضر، هچ درمان موفقی به طور اختصاصی علیه عفونت SARS-CoV-2 وجود ندارد. براساس ویژگی های پاتولوژیک و مراحل مختلف بالینی COVID-19، به ویژه در بیماران با COVID-19 متوسط تا شدید، گروه های دارویی مورد استفاده عبارتند از عوامل ضد ویروسی، مهارکننده های التهاب/داروهای ضد تروما، هپارین های با وزن مولکولی کم، پلاسما و ایمونوگلوبولین هایپر ایمنی. در این دوره اضطراری شیوع COVID-19، محققان بالینی از انواع مختلف درمان های ممکن جهت آزمایش استفاده می کنند. به نظر می رسد که رویکرد پزشکی فرد محور می تواند به سوالات درمانی COVID-19 پاسخ دهد. بنابراین، جهت دستیابی به پزشکی فرد محور در COVID-19 نیاز است که گام های سریعتری در حوزه پزشکی برداشته شود. هدف از مطالعه حاضر بررسی به روزترین درمان های دارویی و واکسن های موثر در برابر عفونت SARS-CoV-2 می باشد.

زمینه و هدف: شناسایی عواملی که باعث کاهش تردید اولیه نسبت به تزریق واکسن و افزایش پذیرش واکسن در بین عموم می شود، می تواند به تلاش های مداوم برای واکسیناسیون علیه کووید-19 کمک کند. این پژوهش با هدف بررسی رابطه ترس از کووید-19 و تمایل به زدن واکسن با نقش میانجی رضایت (بی تفاوتی) و اثربخشی ادراک شده واکسن انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود و جامعه آماری آن را کلیه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهر مشهد (11420=N) در سال 1402-1401 تشکیل داد. تعداد اعضای نمونه در این پژوهش 300 نفر در نظر گرفته شد که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها مقیاس ترس از کووید-19، مقیاس تمایل به زدن واکسن کووید-19، خرده مقیاس رضایت مدل 5C و مقیاس ارزیابی اثربخشی ادراک شده واکسن کووید-19 بکار رفت. داده ها به کمک تحلیل معادلات ساختاری و استفاده از نرم افزار SPSS-22 و Lisrel 8. 8 تحلیل شد. یافته ها: دامنه سنی آزمودنی ها بین 18 تا 30 سال با میانگین سن 75/21 و انحراف معیار سنی 93/1 بود. یافته های پژوهش نشان داد که بیشترین مقدار همبستگی بین ترس از کووید-19 و اثربخشی ادراک شده واکسن وجود دارد. این همبستگی مثبت و معنی دار بود. به علاوه کمترین مقدار همبستگی بین ترس از کووید-19 و تمایل به زدن واکسن شد. این همبستگی نیز مثبت و معنی دار بود. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که رضایت و اثربخشی ادراک شده واکسن در رابطه بین ترس از کووید-19 و تمایل به زدن واکسن نقش میانجی دارد. نتیجه گیری: این یافته ها اهمیت درک نقش عوامل پیش بین درباره کووید-19 و مکانیزم های میانجی روان شناختی پیشایند مبتنی بر مدل باور سلامت و مدل 5C در مورد تمایل به زدن واکسن را برجسته می کند. . بر این اساس رضایت (بی تفاوتی) و اثربخشی ادراک شده واکسن به عنوان عوامل روان شناختی میانجی ظاهر شدند که پذیرش واکسن را تحت تاثیر قرار می دهد.

1زمینه و هدف: قواعد جبران کننده زیان های واردشده به مصرف کنندگان و شناسایی مسئولیت تولیدکنندگان محصولات دارویی معیوب و واکسن های غیر ایمن 19 جهت جبران ضرر و زیان وارده از جایگاه مهمی برخوردار است. در خصوص نظام مسئولیت غیر قراردادی به طور کلی دو راهکار را می توان مد نظر قرارداد، به طوری که در بعضی از کشورها مثل ایران، مسئولیت تولیدکننده مبتنی بر تقصیر است و این در صورتی است که در بعضی از کشورها، از قبیل کشور آمریکا و انگلیس، مسئولیت تولیدکنندگان دارویی، از جمله واکسن ها مبتنی بر قاعده مسئولیت محض است. مهم ترین اهداف این پژوهش به سه دسته تقسیم می شوند: هدف اصلی بررسی تطبیقی نقش نظام مسئولیت مدنی در ایمن بودن واکسن کووید-19 است و اهداف فرعی پژوهش، بررسی چگونگی شیوه جبران خسارت از زیان دیدگان ناشی از مصرف واکسن کووید-19 و بررسی نظام مسئولیت مدنی محض است. روش: روش این پژوهش از نوع توصیفی ـ تحلیلی است؛ شیوه گردآوری مطالب به صورت کتابخانه ای و اسنادی است. ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است. یافته ها: مهم ترین یافته های این پژوهش این است که اولین گام در راستای حمایت از آسیب دیدگان و مصرف کننده ها، تصویب قوانین و مقررات مناسب است تا اینکه نخست، سیستم توزیع و مصرف را سامان داده تا از بروز ضرر و زیان مادی و معنوی به دلیل عدم سلامت و ایمنی محصولات تولیدی در زمینه فرآورده های دارویی و به ویژه واکسن ویروس کووید-19 پیشگیری شود؛ دوم اینکه، در صورت وقوع ضرر و زیان، بتوان از طریق ضمانت اجراهای مناسب به شیوه آسان و سریع، بتوان به جبران احقاق حقوق زیان دیده به نحو مؤثری اقدام کرد؛ سوم اینکه شرکت های فراملی، می توانند اقداماتی در توسعه اجتماعی انجام می دهند. نتیجه گیری: در نهایت اینطور می توان نتیجه گرفت که خسارت ناشی از تزریق واکسن کووید-19 و سایر واکسن ها می بایست جبران شود، هرچند در این خصوص دولت ها شیوه های مختلفی را پیش بینی کرده اند.

مقدمه: امروزه با وجود واکسیناسیون سراسری جامعه جهت جلوگیری از همه گیری ویروس کووید-19، بعضی افراد از تزریق واکسن کووید-19 به عنوان اصلی ترین رفتار خودمراقبتی خودداری می کنند که می تواند دلایل خاصی داشته باشد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش ویژگی های شخصیتی و جمعیت شناختی در تزریق واکسن کووید-19 به عنوان اقدام مهاری از شیوع ویروس کرونا در شهر مشهد انجام شد. روش: روش این پژوهش توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری متشکل از مردم شهر مشهد در سال 1400 بود که تعداد 517 نفر (62/1% واکسن زده و 37/9% واکسن نزده) به شیوه در دسترس و داوطلبانه انتخاب، و به صورت حضوری اقدام به تکمیل پرسشنامه شخصیتی هگزاکو-فرم کوتاه و پرسشنامه ویژگی های جمعیت شناختی نمودند. داده های گردآوری شده به روش آزمون یومن-ویتنی در نرم افزار SPSS نسخه 26 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد تفاوت معناداری بین تزریق واکسن و عدم تزریق واکسن در پنج مولفه شخصیتی تهییج پذیری (0/19=P)، برون گرایی (0/44=P)، خوشایندی (0/88=P)، وظیفه شناسی (0/86=P) و گشودگی به تجربه (0/20=P) وجود ندارد؛ اما بین دو گروه واکسن زده و واکسن نزده از نظر مولفه شخصیتی صداقت-تواضع (0/03=P) و ویژگی های جمعیت شناختی جنسیت (0/002=P)، سن (0/001=P)، میزان تحصیلات (0/001=P) و وضعیت اشتغال (0/001=P) تفاوت معناداری دیده شد. نتیجه گیری: ویژگی شخصیتی صداقت-تواضع و ویژگی های جمعیت شناختی جنسیت، سن، میزان تحصیلات و وضعیت اشتغال در امر تزریق واکسن کووید-19 به عنوان اصلی ترین رفتار خودمراقبتی نقش دارند. از این نتایج می توان جهت ترویج و تشویق تزریق واکسن در بحران های آینده استفاده نمود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.